برنامه‌ریزی و انجام تمام کارها در زمان کم، برای بزرگسالان نیز چالش بزرگی است. برای بسیاری از کودکان نیز انجام تمام کارها از جمله تکالیف مدرسه، تمرینات ورزشی و رفتن به کلاس‌های فوق‌العاده در ساعات کم بسیار مشکل است. آموزش برنامه‌ریزی به کودکان کمک می‌کند تا بتوانند کارهایشان را مستقل و سر وقت انجام دهند.
کودکان مهارت‌های شناختی کافی برای برنامه‌ریزی و مدیریت زمان را ندارند. به عنوان والدین آن‌ها، شما موظفید این مهارت را به آن‌ها آموزش دهید. کودکانی که از سنین پایین‌تر این مهارت را یاد بگیرند و تمرین کنند، در بزرگسالی نیز در مدیریت زمانشان موفق‌تر خواهند بود.
اگر نمی‌دانید چگونه شروع کنید، جای نگرانی نیست. در این مقاله روش‌های آموزش برنامه‌ریزی به کودکان را با هم مرور می‌کنیم:
برنامه‌ریزی را به سرگرمی تبدیل کنید
بزرگسالان عادت دارند برنامه‌های روزانه را با جلسات، ساعت خواب و… را روی کاغذ تنظیم کنند. این روش برای کودکان کارساز نیست. برای آموزش برنامه‌ریزی به کودکان باید آن را تبدیل به بازی کنید. هرچقدر جذابیت روش شما بیشتر باشد، کودک به انجام کارها مشتاق‌تر خواهد شد.
می‌توانید با مداد شمعی و مقوا به همراه خود کودک، یک ساعت تزئینی درست کنید و زمان انجام هر کار را روی آن رنگ کنید. مثلا بگویید نارنجی وقت غذا خوردن را نشان می‌دهد، سبز برای انجام تکالیف است و آبی زمان خواب.
قبل از نوجوانی آموزش را شروع کنید
آموزش برنامه‌ریزی به نوجوانان غیرممکن نیست؛ اما هرچه سن کودک پایین‌تر باشد آموزش این مهارت به او راحت‌تر و سریع‌تر خواهد بود.
به بچه‌های کودکستانی می‌توانید با زمان پوشیدن لباس، زمان مسواک زدن و زمان کارتون دیدن آموزش را شروع کنید. برای کودکان دبستانی می‌توانید از زمان انجام تکالیف یا کمک در کارهای کوچک خانه مثل شستن لیوان‌ها شروع کنید.
اندازه‌گیری زمان را به کودک آموزش دهید
کودکی که می‌تواند ساعت را بخواند، لزوما اندازی‌گیری زمان را بلد نیست. می‌توانید با استفاده از یک تایمر، به کودک کمک کنید به گذشت زمان حس پیدا کند. برای مثال تایمر را روی یک ساعت تنظیم کنید تا کودک تکالیفش را انجام دهد. اگر هر روز این کار را انجام دهید، کودک به تدریج متوجه می‌شود که یک ساعت تقریبا چه مقدار طول می‌کشد.
این مهارت باعث می‌شود که وقتی به کودک می‌گویید:” نیم ساعت می‌تونی کارتون ببینی” یا “پنج دقیقه‌ی دیگه میریم خونه”، او دقیقا بداند چقدر وقت دارد.
یک تقویم خانوادگی درست کنید
تقویم خانوادگی یک راه‌حل عالی برای نشان دادن برنامه‌ی همه‌ی اعضای خانواده است. مثلا با یک نگاه به این تقویم می‌توان فهمید که دوشنبه شما جلسه‌ی کاری دارید، همسرتان وقت دکتر دارد و فرزندتان کلاس بسکتبال دارد.
این تقویم را می‌توانید همگی با هم در یک روز تعطیل درست کنید. از مدادشمعی و آبرنگ و گواش استفاده کنید. خواهید دید که علاوه بر منظم شدن برنامه‌ها، ساعات خوشی را هم رقم خواهید زد. همچنین با این کار می‌تواند زمان‌های خالی را بهتر پیدا کنید و برای تفریحات خانوادگی وقت پیدا کنید.
برنامه‌ها را دقیق اجرا کنید
گاهی خیلی وسوسه‌انگیز است که بگذاریم کودک چند دقیقه بیشتر تلویزیون ببیند؛ چون او را آرام و ساکت نگه می‌دارد. در این دام نیوفتید. کودکی که تازه شروع به یادگیری مدیریت زمان کرده است، حتی اگر چند دقیقه از برنامه خارج شود، سیستم منظم ذهنی‌اش به هم می‌ریزد.
به خصوص در هفته‌های اول، مگر در مواقع اضطراری مثل بیماری، از برنامه‌ی روزانه خارج نشوید.
بیشتر بخوانید: 12 راه موثر آموزش رفتار درست به کودکان
سر کودک را بیش از حد شلوغ نکنید
یکی از بزرگترین اشتباهات مادر و پدرها، فرستادن کودکان به کلاس‌های بی‌شمار است. این کار نه تنها باعث نمی‌شود که آن‌ها برنامه‌ریزی را یاد بگیرند، بلکه باعث دلزدگی و ناامیدی آن‌ها نیز می‌شود. به کل خانواده لطف کنید و برنامه‌ی کودک را بیش از حد شلوغ نکنید.
یک کلاس ورزشی برای سلامت کودکان ضروری است. مطمئن شوید که کودک زمان کافی برای بازی و دیدن برنامه‌های مورد علاقه‌اش را دارد.
برای اوقات فراغت هم برنامه‌ریزی کنید
تهیه‌ی یک برنامه‌ی مشخص برای اوقات فراغت یک امر ضروری است. فعالیت‌های مختلف مثل بازی با لگو، نقاشی، خواندن کتاب داستان، بازی‌های کامپیوتری و رفتن به پارک را بین ساعات مختلف تقسیم کنید.
این کار به کودک کمک می‌کند تا یا بگیرد برنامه ریزی فقط برای انجام کارهای جدی نیست. مدیریت زمان خوب به این معناست که وقت برای تمام کارهای سرگرم کننده و لذت بخش هم باقی بماند.
تشویق و جایزه را فراموش نکنید
اگر کودک روند خوبی در برنامه‌ریزی طی می‌کند، حتما به او پاداش دهید. این پاداش‌ها می‌توانند هفتگی باشند. مثلا می‌توانید به کودک بگویید:” اگر کل هفته برنامه رو خوب انجام بدی، جمعه‌ها می‌تونی نیم ساعت بیشتر با کامپیوتر بازی کنی” یا “اگر کل هفته تکالیفتو سر وقت انجام بدی، جمعه با هم میریم سینما”.
این پاداش‌های کوچک به کودک انگیزه‌ی بیشتری برای انجام برنامه می‌دهد. به هیچ عنوان زیر قولی که داد نزنید. قولی بدهید که می‌توانید به آن عمل کنید.
اولویت‌بندی کارها را به کودک آموزش دهید
بچه‌های کوچکتر ممکن است هنوز مفهوم اولویت را ندانند. از این راه برای آموزش به آن‌ها استفاده کنید: اولی، بعدی و آخری. به آن‌ها بگویید کاری که باید اول از همه انجام دهند را تشخیص دهند. مثلا اولین کار بعد از بیدار شدن مرتب کردن تخت است. بعدی مسواک زدن و شستن صورت و آخری خوردن صبحانه.
به این ترتیب با این روش ساده می‌توانید اولویت بندی تمام کارها را به کودک آموزش دهید. به او بگویید این کار به او کمک می‌کند تا تمام کارهای ضروری را سر وقت انجام دهد. به تدریج کودک یاد می‌گیرد تا اولویت‌های هفتگی و ماهیانه‌ی خود را نیز مشخص کند.
سخن پایانی
آموزش برنامه‌ریزی به کودکان، یک امر ضروری برای موفقیت و سلامت جسمی و روحی آن‌هاست. افرادی که از سنین پایین مهارت مدیریت زمان را یاد می‌گیرند، نه تنها در انجام کار و امور تحصیلی موفق‌تر خواهند بود، بلکه اوقات فراغت شادتر و مفیدتری را نیز خواهند داشت. با کمی آگاهی و صبر می‌توانید به کودکتان برنامه‌ریزی را آموزش دهید.
همین حالا نظر خود را با دیگران به اشتراک بذارید: کلیک کنید