تنبلی چشم عمومی‌ترین مشکل بیناییست که بیشتر مواقع برای کودکان زیر هفت سال پیش می‌آید. دلیل اصلی این مشکل این است که یکی از چشم‌های فرزند شما هنوز با مغز ارتباط کاملی ندارد. به همین دلیل مغز چشمی که خوب کار می‌کند را ترجیح می‌دهد. همین باعث می‌شود که چشم ضعیف، مقداری از وضوح بینایی‌اش را از دست بدهد.
تنبلی چشم عموما فقط برای یکی از چشم‌های کودک رخ می‌دهد؛ ولی در برخی موارد هر دو چشم را درگیر می‌کند. تشخیص و درمان سریع تنبلی چشم بسیار اهمیت دارد. اگر تشخیص و درمان به درستی صورت نگیرد، ممکن است فرزندتان در آینده دچار مشکلات دائمی بینایی شود.
در ادامه دلایل اصلی تنبلی چشم در کودکان را با شما در میان خواهیم گذاشت:
دلایل مهم تنبلی چشم در کودکان چیست؟
همه‌ی نوزادان با بینایی ضعیف به دنیا می‌آیند. با گذشت زمان و به مرور، سیستم بینایی آن‌ها رشد کرده و تکامل می‌یابد. برای اینکه بینایی بی نقص کار کند، هر دو چشم باید تصویری شفاف را به مغز ارسال کنند. اگر یکی از چشم‌ها، تصویری متفاوت و غیر شفاف را به مغز ارسال کند، بینایی کودک دچار اختلال خواهد می‌شود.
در این شرایط، مغز برای تشکیل یک تصویر شفاف، تصویر ارسال شده از چشم ضعیف‌تر را نادیده می‌گیرد. این امر خود باعث ضعیف‌تر شدن این چشم می‌شود. مهم‌ترین دلایل ضعف بینایی یک چشم را در لیست زیر مشاهده می‌کنید:
- عدم تعادل ماهیچه‌های چشم: این عمومی‌ترین دلیل تنبلی چشم در کودکان است. اگر ماهیچه‌هایی که چشم را نگه می‌دارند، با هم در تعادل نباشند، چشم کودک به جای قرار گرفتن رو به جلو، کمی به جهات دیگر می‌چرخد و بینایی‌اش مختل می‌شود.
- تفاوت در وضوح بینایی دو چشم: در این حالت تفاوت قابل توجهی بین وضوح بینایی دو چشم کودک وجود دارد. اغلب اوقات این مشکل به دلیل دوربینی و گاهی نیز به علت نزدیک‌بینی یا آستیگماتیسم به وجود می‌آید.
- مشکل جدی در چشم: در برخی موارد، مشکلات دیگری مانند آب مروارید می‌توانند ناحیه‌ی کدری در عدسی چشم ایجاد کنند. توجه داشته باشید که این شدیدترین نوع تنبلی چشم است و نیاز به درمان اورژانسی دارد. در غیر اینصورت ممکن است باعث از دست رفتن کامل بینایی شود.
چه کودکانی بیشتر در معرض ابتلا به تنبلی چشم هستند؟
احتمال بروز تنبلی چشم در برخی از کودکان بیشتر است. لیست زیر گروه‌هایی از کودکان را نشان می‌دهد که بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند:
- کودکانی که زودتر از موعد و نارس به دنیا آمده‌اند
- نوزادانی که با وزن کم متولد شده‌اند
- کودکانی که در خانواده‌ی آن‌ها سابقه‌ی وراثتی تنبلی چشم وجود دارد
- کودکانی که با اختلالات و ناتوانی‌های رشدی دست و پنجه نرم می‌کنند
اگر فرزند شما جزو گروه‌های نامبرده است، بهتر است کمی بیشتر به بینایی او دقت کنید و یا او را برای یک معاینه کلی نزد چشم پزشک ببرید.
ولی از کجا باید به تنبلی چشم در فرزندتان شک کنید؟ در ادامه‌ی مقاله باه ما همراه باشید تا اصلی‌ترین علائم این مشکل را با هم مرور کنیم:
مهم‌ترین علائم تنبلی چشم در کودکان چیست؟
تشخیص سریع، امری بسیار مهم در درمان تنبلی چشم است. به همین دلیل لازم است که علائم اولیه‌ی این بیماری را بشناسید. به رفتار و شرایط فرزندتان دقت کنید و اگر علائم زیر را در او مشاهده کردید، در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- انحراف یکی از چشم‌ها به سمت بالا، پایین، چپ یا راست
- چشم دوختن، بستن یک چشم یا کج کردن سر برای دیدن محیط توسط کودک
- مشکل در دیدن یا درک عمق تصاویر و محیط اطراف
- افتادگی پلک بالایی
اگر علائم بالا را در فرزندتان مشاهده کردید، برای انجام تست‌های تخصصی و تشخیص دقیق به پزشک متخصص مراجعه کنید. اصلا مراجعه به پزشک را پشت گوش نیندازید. هرچه سریعتر اقدام کنید، پروسه‌ی درمان راحت‌تر خواهد بود.
آزمایش‌ها و تشخیص تنبلی چشم
غربالگری بینایی که با استفاده از تخته‌های مخصوص و در مواردی با استفاده از دوربین‌های خاص انجام می‌گیرد، بهترین راه تشخیص تنبلی چشم در کودکان است. برای انجام این تست‌ها می‌توانید به کلینیک‌های چشم پزشکی مراجعه کنید.
همچنین اکثر مدارس و مهدکودک‌ها نیز سالی یک بار این تست را برای دانش آموزانشان انجام می‌دهند.
بیشتر بخوانید: کم خونی در کودکان: علائم مهم و راه‌های اصولی درمان آن
درمان تنبلی چشم در کودکان
پس از تشخیص قطعی تنبلی چشم در کودک، پروسه‌ی درمان او آغاز می‌شود. هدف از این درمان اولا تقویت بینایی چشم ضعیف‌تر و ثانیا مجبور کردن مغز به استفاده از تصویر ارسال شده توسط چشم ضعیف‌تر است. همچنین این درمان‌ها کمک می‌کنند تا دو چشم با هم و به عنوان یک واحد هماهنگ کار کنند.
برخی از درمان‌های معمول برای تنبلی چشم را در لیست زیر مشاهده می‌کنید:
- استفاده از چشم‌بند: در این درمان، یک چشم‌بند روی چشم قوی‌تر قرار می‌گیرد. با این کار، مغز مجبور می‌شود از چشمی که قبلا نادیده می‌گرفت برای دیدن استفاده کند. چشم‌بند باید در زمان‌هایی که کودک بیدار است و به طور اصولی استفاده شود.
- استفاده از قطره‌های چشمی مخصوص: این قطره‌ها در چشم قوی‌تر ریخته شده و دید آن را تار می‌کنند. لین کار چشم ضعیف‌تر را مجبور می‌کند تا با مغز شروع به کار کند. این درمان ممکن است برای کودکانی که دوست ندارند از چشم‌بند استفاده کنند گزینه‌ی خوبی باشد.
- استفاده از عینک: عینک طبی می‌تواند به حل مشکلات درک عمق و تمرکز چشم کمک کند. همچنین از عینک برای درمان تاری دید نیز استفاده می‌شود.
حتما پروسه‌ی درمان را با حوصله و جدیت دنبال کنید. اگر پزشک تشخیص داد که فرزندتان حتما باید از چشم‌بند استفاده کند، آن را سرسری نگیرید. در صورتی که فرزندتان از پوشیدن چشم‌بند خوشش نمی‌آید، یک چشم‌بند با طرح فانتزی کودکانه برایش تهیه کنید.
اگر این کار هم جواب نداد، برای فرزندتان جایزه تعیین کنید. سعی کنید با آرامش تمام و بدون داد و دعوا کودک را مجاب به انجام درمان کنید. اگر درمان را جدی نگیرید، فرزندتان دچار مشکلات جدی خواهد شد.
سخن پایانی
تنبلی چشم مشکلی عمومیست که ممکن است برای کودکان رخ دهد. به بینایی فرزندتان دقت کنید. اگر علائم تنبلی چشم را در مشاهده کردید، حتما برای انجام تست، تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
پروسه‌ی درمان را با صبر، قاطعیت و مهربانی دنبال کنید. مطمئن باشید که با کمی آگاهی، روند درمان بسیار راحت‌تر پیش خواهد رفت.
همین حالا نظر خود را با دیگران به اشتراک بذارید: کلیک کنید